Suriye’nin güneyinde denklem değişti

Medya’da Suriye’nin Güney Cephesinin Merkezinde yer alan Der’a bölgesinde bizi ne bekliyor yönündeki haberler daha sık çıkmaya başladı. Savaş halinin bu cephede, diğer bölgelerde olduğu gibi, Rusya inisiyatifinde barışçıl müzakereler ile halledileceği kehanetleri de çoğaldı. Zira bu kesimler Moskova, Washington, Tel Aviv, Şam ve Amman hattında haftalardır süregelen görüşmeleri barışçıl bir çözümün olasılığı için gerekçe olarak sunuyorlar. Ayrıca perde arkasında bu diplomasi trafiği hızlanırken sahne önünde Suriye ordusunun ülkenin Güney cephesinde mevcut olan silahlı terör yapılarını ortadan kaldırmak üzere çok büyük bir askeri yığınak yapmaya başladığı da görülmektedir.

Şam bölgesinde yer alan Doğu Guta, Yarmuk Filistin Kampı, Hacar El-Esved (Siyah Taşlar) bölgelerinin terörden temizlenmesi, Şam bölgesinin terör örgütlerinden tamamen arınmış olmasının ardından sıranın Güney Cephesine gelmesini bekliyorduk. Zira Güneyin kontrol altına alınması demek bu cephe üzerinden Suriye denklemi ve dengelerine müdahale eden ABD-İsrail elinin kesilmesi anlamına gelecektir. Bunda birden fazla bölge ülkesinin çıkarı vardır. Bu başarı gerçekleştiği takdirde devletin tüm kurumları yeniden tesis edilecek. Suriye ordusu Ürdün ve Filistin (İsrail) sınırını krizden önceki dönemde olduğu gibi yeniden kontrol altına alabilecek. İsrail’in Suriye’den 1967’de işgal ettiği ve krizi bahane ederek onunla birlikte ona yakın bölgeleri de işgal ve ilhak etme tamahlarına son verilecek.

ABD’Yİ SAVAŞA ÇEKMEK

Buna mukabil faşist klik Netanyahu-Lieberman sultasının ABD’yi arzulamadığı bir savaşın içine çekmeye çalıştığı aşikâr. Zira İsrail yalnız başına Güney cephesinde tutunamayacağını bilmektedir. En son Golan bölgesinde İsrail ve Suriye arasında yaşanan askeri kapışma sonrasında İsrail’in beklemediği bir askeri karşılık görmesi sebebiyle Rusya’dan arabulucu olmasını ve krizin büyümemesi için Suriye nezdinde devreye girmesini talep etmişti. İsrail’in Rus tarafına ‘Suriye ile eski tas eski hamam ilişkilerine karşı olmadığını ancak İran ve Hizbullah’ın bu bölgeden çekilmeleri için Suriye tarafının ikna edilmesi gerektiğini’ ifade ettiğini söyleyebiliriz.

Bu konu Rusya ve İran arasında direkt görüşmelerle masaya yatırılmayacak. Rus tarafının meseleyi Suriye tarafına aktarmakla yetineceği ve konunun asıl muhatabı olan Suriye karar verecektir. İran ve Hizbullah ile yapılacak istişareler sonucunda ortak bir iradenin ortaya konulacağı da kesindir. Bir hafta içinde Rusya, ABD ve ürdün arasında bir toplantının yapılacağını biliyoruz. Bu da Güney cephesinde diğer bölgelerde olduğu gibi silahlı terör örgütlerinin bölgeyi kayıtsız şartsız teslim etmeleri ve bölgeden çekilmeleri sonucunda barışçıl çözümün öne çıktığını göstermektedir. İsrailli Libermann da Moskova’ya yapacağı ziyaret esnasında İsrail’in Suriye şartlarını Moskova’ya taşıyacak. İran kuvvetlerinin İsrail hududundan 40km uzak mesafede olmaları şartı talep edilecek.

İRAN KONUSUNDA YALPALAMA OLMAZ

Bunun en anlamlı öğretisi şudur ki, İsrail işgal planları için yedi senedir Suriye’ye karşı destek verdiği terör örgütlerini bir çırpıda çöpe atabilmektedir. Ancak başta Suriye İsrail ilişkileri olmak üzere bölgede artık hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağını Tel Aviv’in bilmesi gerekiyor. Zira zincirini koparmış boğa misali etrafı dağıtırım, kan dökerim, terör estiririm sonra gel bunları unutalım devri rafa kalktı. Ayrıca İsrail ve ABD’nin dikte etme ve taleplerini zor kullanarak sonuç alma dönemi kapanmıştır. Suriye’nin en zor koşullarda dahi Hizbullah ve İran konusunda yalpalama göstermediği ve dost ve müttefiklerini rahatsız edecek veya çıkarlarına zarar verecek hiçbir açık veya gizli oyunlarda yer almadığına tarih tanıktır. Bu sefer de öyle olacaktır.

Güney Cephesinin merkezi Deraa bölgesi Astana sürecinde kabul edilen ‘Çatışmazlık ve Ateşkes Bölgelerinden’ biridir. Ancak buna rağmen ilerleme sağlanamamış ve 10 Mayıs’tan itibaren çatışmazlık hali sona ermişti. Ancak son gelişmeler, çok büyük sürprizler yaşanmazsa, daha büyük bir savaş yerine barışçıl çözümü kabul edecekleri görülmektedir. Zira Suriye ordusu tüm ihtimaller için savaşa hazır ve nazırdır. Güney cephesi barışçıl veya savaşla Suriye’nin egemenliği ve iradesine tabi olacaktır.

RUSYA: ANLAŞMA SAĞLANDI

Rusya, ABD ve Ürdün, İsrail ve İran arasında Suriye’nin güney sınırlarında yaşanan gerilimin sona erdirilmesi için çabalarını sürdürürken Rusya kanadından bir açıklama geldi. Basın mensuplarıyla bir araya gelen Vasiliy Nebenzya’ya İranlı güçlerin Suriye’nin güneybatısındaki bölgelerden çekilmesi konusunda İsrail ve İran’la mutabakat sağlanıp sağlanmadığı soruldu. Nebenzya, “Anladığım kadarıyla Suriye’nin güneybatısından çekilme konusunda bir anlaşma sağlandı. Anlaş- manın şu anda uygulanıp uygulanmadığı konusuna yanıt veremem ancak anladığım kadarıyla ilgili taraflar, yapılan anlaşmadan memnun” yanıtını verdi. Nebenzya, anlaşma henüz uygulamaya koyulmamış olsa dahi, en kısa sürede hayata geçirileceğinin altını çizdi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, “Suriye’de İran ve İsrail arasında yaşanan cepheleşme nedeniyle Rusya, ABD ve Ürdün arasında güneybatı gerilimi azaltma bölgesi ile ilgili bir anlaşma yapıldı. İsrail’e görüşmeler sırasında bu anlaşma hakkında bilgi verildi. Anlaşmaya göre güneybatı gerilimi azaltma bölgesinde istikrar sağlanmalı ve Suriyeli olmayan tüm güçler bu bölgeden çıkarılmalı” demişti. Suriyeli bir kaynak, Sputnik’e yaptığı açıklamada, Tanf bölgesi de dahil olmak üzere Suriye’nin güney sınırlarının Şam’ın kontrolüne geçmesi yönünde mutabakat sağlandığını ifade etmişti.

Not: Tercüme Prof. Dr. Mehmet Yuva