Suriye’nin kaderini elinde tutan terziler (Dürziler)

Dürzi itikadının tarih sahnesine zuhuru Fatımiler (El-Fatımiyun) devleti (909-1171) döneminde hasıl olmuştur. Biraz Arap, biraz Türk, biraz Kürt, biraz Farisi, biraz Kafkas olan "Dürziler" bu toprağın binlerce yıllık geleneklerini günümüze taşıyan nadide bir varlık.

Filistin-İsrail, Lübnan, Suriye ve Latin Amerika’da önemli bir nüfustur. 23 Kasım 2013’te yayımladığımız “Dürziler (Terziler)” yazımızdan haklarında detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.

HTŞ Şam’a oturtulduğunda, önce idaresini pekiştirmek, kendisi dışında tüm silahlı yapıların silah bırakmasını sağlamak, terörist olarak kabul gören varlığı üzerindeki bu ağır yükten kurtulmak, meşruiyet kazanmak için herkese gül dağıtmak; başta Türkiye, ABD, İsrail, Avrupa devletleri ve zengin Arap körfez ülkelerini memnun etmek; bir tarata Suriye’den temizlendiği ve vesayetinin sona erdiğini iddia ettikleri İran’a her seferinde uyarılar ve tehditler savurmak ancak Rusya’ya karşı temkinli davranmak için yoğun bir çaba sarf etmektedir.

KORKU VE TARTIŞMA YARATAN EYLEMLER

Esad sonrasında intikam duygusuyla ve hatta Muaviye ve Yezid’in inşa ettiği Emevi Sünnetini yaşatmaya ve onu yıkanlardan intikam almaya geldiklerini iddia edenler Alevi, Dürzi, Mesihi, İsmail’i Süryani ve laik muhalif Sünnilere yönelik başlayan yağma; Esad’ın askerleri, eski rejimin kalıntıları, kaçakları diyerek yargısız infazlar icra etme; keyfi tutuklamalar yapma, evleri ateşe verme, mülklerine el koyma, iskan ettikleri yerlerden kovma, göçe zorlama, tapu ve nüfus müdürlüklerin yakılması; kilise ve Alevi türbe, makam ve kabirlerin kundaklanması ciddi bir kaygı ve korku yarattı.

Yabancı savaşçılara vatandaşlık verilmesi, askeri rütbeler dağıtılması, onlara devlette makamlar tahsis edilmesi, bakanların atanması meşruiyetini tartışmaya açtı.

Eğitim müfredatlarına, eski rejimin kitapları diyerek, içinde vatan, millet sevgisi olan paragrafların çıkarılması; medeniyet tarihi, Tedmor Kraliçesi Zennubya, Roma İmparatoru Philip The Arap, Hamurabi, Hanibal, Sargon ve benzeri tarihi şahsiyetlerin putperest diyerek üstünün çizilmesi; Suriye Milli Mücadelesi ve bağımsız Suriye devletinin kuruluşunda yer alan önderlerin hayatlarının silinmesi; dinler ve mezhepler arası ilişkileri teşvik eden, birlikte yaşamayı anlatan hikayelerin kaldırılması bunların yerine bolca Sünnet, fıkıh tabirlerin kullanılması; sanki Arap tarihi İslam öncesinde yokmuş gibi müfredatları sokmaları, kadın konusunda, göstermelik Merkez Bankasına yapılan veya Kadın İşlerinden Sorumlu makama kadın getirme dışında, HTŞ ve bileşenlerinin kadının toplumdaki yeri, görevleri, sorumlulukları ve hakları konusunda yobaz bir zihniyete sahip olmaları toplumda ciddi bir infial yarattı.

ATEŞİ İLK YAKANLAR

En nihayet HTŞli Eğitim Bakanının ders kitaplarına Yahudiler ve Nasaralılarından (Hristiyanlardan) küfre batmış dinler olarak bahsetmesi öfke bardağı taşıran damla oldu. Bunlar olurken kimseye danışmadan, “Esad’ı biz devirdik, “devrimi biz yaptık, devlet bizim hakkımız” tekelci hegemonya mantığıyla Suriye vilayetlerine vali, emniyet müdürleri, istihbarat şefleri, asker tayin etmeleri isyana neden oldu.

Bunun ateşini ilk yakanlar Sveyda Vilayeti nüfusunun ezici çoğunluğunu oluşturan Dürziler oldu. HTŞ Şam’ı ele geçirmeden önce Suriye Dürzileri üç ana gruba bölünmüştü.

En küçük grup ayrılıkçı, ABD ve İsrail ile iltisaklı, İsrail mandası ya da federal bir Suriye’de otonom bir Dürzi vilayeti istemektedir. İkinci küçük grup Suriye üniter devlet yapısını ve siyasi birliğini sağlamazsa özerk bir Dürzi idaresi istemekte ancak yabancı bir devletin mandası veya tebaası olmayı zaruri görmemektedir.

Üçüncü ve en büyük grup Suriye milli kurtuluş savaşı liderlerinden Dürzi Sultan Paşa Atraş misali bağımsız, egemen, laik, tek millet tek devlet prensibinde eşit vatandaşlık temelinde bir ülke arzulamaktadır.

HTŞ’Yİ BÖLGEYE SOKMAMA İLANI

Kadını horlayan zihniyeti protesto ederek Sveyda vilayetine bir Dürzi kadını vali atadılar. Anayasa yazılımı için 3 yıl istemeleri, genel seçimler için en erken 10 seneye ihtiyaç var demeleri, HTŞ’nin Türkiye'nin manda idaresi gibi hareket etmesi, Ak Partiyle deniz münhasır anlaşmaları yapılacağı açıklamaları, Ak Parti hükümetinin Suriye’nin eğitim, ekonomi, siyaset, istihbarat ve askeri yapısını HTŞ ile birlikte yapacağız açıklamaları, Ak Parti ve medyasında Suriye’den sürekli bir Osmanlı vilayeti olarak bahsetmesi…

HTŞ ve Ahmet Şara Colani’nin İdlib’de kendinden olmayanlara kendisine onay vermeyenlere karşı gösterdiği zulüm, infazlar, işkence, baskı, İdlib’de Dürzi, Alevi ve Hristiyan mülklerin talanı, başta Dürzilerde, Antakya Patrikhanesinde ve hatta Yahudilerde isyana neden oldu.

Bu hadiseleri öne süren Dürziler silah bırakmayacaklarını, HTŞ’nin saldırması halinde aynı şekilde cevap vereceklerini, HTŞ vaatlerini yerine getirinceye ve halk tarafından seçilmiş meşru yönetim oluncaya kadar HTŞ’yi bölgelerine sokmayacaklarını ilan ettiler.

İSRAİL’DEN MÜDAHALE İSTEYEBİLİRLER

HTŞ önünde zor bir karar var: Askeri bir müdahale Dürzileri uluslararası askeri müdahaleyi talep etmelerine götürebilir. İsrail’e yakınlaşma hızlanır. Esad’a karşı protesto eylemlerine katılmış, “devrimin” bir parçası olmuş Dürzilerin eli kanlı bir terör rejimi tarafından saldırıya maruz kalıyor gerekçesiyle İsrail’den müdahale isteyebilir.

Dürziler Suriye’den ayrı düşmeyi, İsrail’e bağlanmayı en son seçim olarak masada tutacaklardır. Zira İsrail tarafından işgal edilmiş Golan bölgesindeki Dürzilerin İsrail’in sunduğu tüm imtiyazlar, haklar ve ballı maaşları kabul etmediklerini, İsrail işgaline karşı çok şehit verdiklerini biliyoruz.

Ancak bugün koşullar çok farklı olmasa da Dürzilerin önemli bir kesimi kendi bölgelerinde özerk bir idare kuramazsa HTŞ yerine İsrail’i tercih edecektir. Bu ihtimaller HTŞ’nin geri adım atmasına vesile oldu. Ancak bu geri adım başka bölgeleri HTŞ’ye karşı cesaretlendirecek ve Dürzileri emsal alacaktır.100 sene önce de Suriye’nin Milli Kurtuluş Mücadelesinin ateşi böyle yakılmıştı.

Not: Bir sonraki yazımızda “Suriye’nin kaderini ellinde tutanlar: Aleviler ve Türkmenler” konusunu işleyeceğiz