Tevrat’taki Dina: İntikamın hikayesi

Akdeniz bölgesinde ABD, İsrail, Yunanistan ve Kıbrıs Rum Kesimi’nin düzenlediği tatbikata ‘Noble Dina’ isminin verilmesi tesadüf değil. Güncel saldırganlıklar İsrail ve Yunanistan’ın ortak kökenlerden kaynaklanan mitleri destekleniyor.

Noble Dina Türkçe ifadeyle Asi Dina, Hz. Yakup’un Lea’dan olan kızının adıdır. Yakup, Dina’nın “amca hakkı” olarak kardeşi Esav’la olan olası evliliğine karşı çıkar ve Tanrı buna kızarak yasal bir evliliği engellediği için kızının elinden zorla alınacağını Yakup’a söyler.

Nitekim Dina, Kenan (Filistin) ülkesinden Hilvi Hamor’un oğlu Şekem’i çadırlarının yanında görmüş, ona aşık olmuş, davetine uymuş ve evine gitmiştir. Tevrat Şekem’in Dina’nın ırzına geçtiğini yazar. Bir bakıma Tanrı’nın buyruklarını çiğnemenin bedelidir bu.

Bunu duyan Yakup’un oğulları Şimeon ve Levi öfke ve kinle dolmuşlardır. Hamor anlaşma teklifi sunar. Dina’yı kendilerine vermelerini, bunun karşılığında topraklarında istedikleri gibi ticaret yapıp malk-mülk edinebileceklerini söyler. Şimeon ve Levi bir aldatma taktiği olarak bunların yetmeyeceğini ve sünnet olmaları şartını koyarlar. Hamor ve oğlu Şekem halklarını ikna ederler ve birlikte yaşayabileceklerini söylerler. Bütün kent halkı sünnet olur. Sünnetin üçüncü gününde acılar içinde olan erkeklerin zayıflığından yararlanan Yakup’un oğulları kente girip bütün erkekleri kılıçtan geçirirler. Cesetlerini soyarlar. Kenti yağma ederler. Kadın ve çocuklara el koyarlar. Hamor ve Şekem’i de öldürürler. Söylencede Yakup’ın tavrına yönelik bazı farklar olmasına karşın onun oğullarının bu savaşına kızdığı çünkü Hivili, Kenanlı ve Perizzilileri kendilerine düşman ettiği, ailesinin zayıf olduğu ve yok olabileceğini dile getirdiği söylenir. Oğullar ise geri adım atmaz ve kızkardeşlerine fahişe gibi davranılmasına izin vermeyeceklerini söylerler.

DİNA VE TROYA’NIN KAYNAĞI AYNI

Dina’nın tecavüze uğraması söylencesinin ve Troya’nın aynı kökenden gelmesi de ilginçtir. Bilindiği gibi Troya bugünkü Çanakkale topraklarındadır. Şekem de Troya gibi bir prensin, bir prensesi alıkoyması sonucu kuşatmaya alınan bir kenttir. Yunanlarla İbraniler bu söylenceyi aynı yerden, Ugarit kökenli Keret destanından almışlardır. Bu destanda Tanrı El, Prens Keret’e Udum kentini kuşatmasını söyler. Çünkü nikahlı karısı ve aşığı buraya sığınmışlardır. Udum kralı bütün kayıpları karşılamaya söz vermesine rağmen kuşatma devam etmiştir. Tarihi gerçekler söylencelerle örtülmüştür. “Buna göre Troya savaşı büyük bir ihtimalle Karadeniz ticaretinin kontrolünü ele geçirme amacıyla patlak verirken; Şekem ise Yeşu’nun egemenliği altındaki İsrailliler ile Hivili müttefikleri arasında çıkan bölgesel bir anlaşmazlıktan dolayı yerle bir edilmiştir.”

KÜREK ETİ

İsrailoğullarıyla Yunanlar arasında başka bir benzerlik de şudur:

Dina’nın Şekem’le olan birlikteliğinden dünyaya gelen kızı Asenat Yusuf’la evlenmiştir yani Efrayim kavmi onun topraklarını ele geçirmiştir. Bu olay Tekvin’de şöyle geçmektedir. “Tanrı, sizi atalarınızın toprağına geri götürecek. Sana kardeşlerinden bir pay (kürek eti) fazla veriyorum; onu Amorlulardan kılıcımla, yayımla aldım.” Kürek omuz anlamına gelir ve Efrayim üzerinde İsrail’in egemenliğini ortaya koymaktadır. Ne ilginçtir ki Kürek eti Yunanistan’da da özel Kraliyet payı olarak bilinirdi.

Yararlanılan kaynak: İbrani Mitleri - Tekvin-Yaratılış Kitabı, Robert

Graves - Raphael Patai, Say Yayınları