Türk Devletleri Teşkilatı ile yeni atılım

Geçen hafta içinde 9. Türk Devletleri Devlet Başkanları Zirvesi Özbekistan’ın Semerkant şehrinde yapıldı. Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan üye olarak Zirve’ye katılırken KKTC, Macaristan ve Türkmenistan gözlemci statüsünde Zirve’de yer aldılar. KKTC’nin ilk kez uluslararası bir örgütte gözlemci olarak yer alması KKTC’nin tanınması yönünde önemli bir adım oldu. Zirve’nin belki de en önemli kazanımı buydu.

Üye ülke Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan cumhurbaşkanlarınca imzalanan Semerkant Bildirisi'nde, liderlerin Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi’nin kurulmasına ilişkin Nahçıvan Anlaşması'nın amaç ve ilkeleri doğrultusunda işbirliği ve dayanışmayı derinleştirme ve genişletme konusundaki taahhütleri vurgulandı.

TDT’NİN AMAÇ VE GÖREVLERİ

Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) eski adlarıyla Türk Konseyi veya Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan’ın üye olduğu uluslararası bir örgüttür. Örgüt hükümetler arası çalışır ve genel amacı Türk dillerini konuşan devletler arasında kapsamlı işbirliğini teşvik etmektir.

TDT’nin temel amaç ve görevlerini şu şekildedir;

• Taraflar arasında karşılıklı güven ve dostluğun güçlendirilmesi;
• Dış politika konularında ortak tavırlar geliştirmek;
• Uluslararası terörizm, ayrılıkçılık, aşırıcılık ve sınır ötesi suçlarla mücadele için eylemleri koordine etmek;
• Tüm ortak çıkar alanlarında etkili bölgesel ve ikili iş birliğini teşvik etmek;
• Ticaret ve yatırım için uygun koşullar yaratmak;
• Kapsamlı ve dengeli ekonomik büyümeyi, sosyal ve kültürel kalkınmayı hedeflemek;
• Bilim, teknoloji, eğitim, sağlık, kültür, spor ve turizm alanlarında etkileşimi genişletmek;
• Kitle iletişim araçlarının ve diğer iletişim araçlarının etkileşimini teşvik etmek;
• Üye devletler arasında iş birliği ve entegrasyonu güçlendirmek;
• İlgili yasal bilgilerin alışverişini teşvik etmek ve yasal iş birliğini geliştirmektir.

TDT VE TÜRK YATIRIM FONUNUN KURULUŞU

 Çok sayıda sosyal, kültürel projenin yanı sıra ekonomik işbirliğinin geliştirilmesi konusunda da önemli projeler bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi Türk Yatırım Fonu kurulmasıdır. Türk Devletleri tarafından kurulan ilk ve ana ortak finans kurumu özelliğine sahip olan Türk Yatırım Fonu, teşkilata üye devletlerin ekonomik potansiyellerini harekete geçirerek aralarındaki ticari ve ekonomik işbirliğini güçlendirmeyi ve ortak projeleri hayata geçirmeyi hedefliyor. Fon, varlıkları ve diğer yetkili finans kurumları aracılığıyla, temelde küçük ve orta ölçekli işletmelere (KOBİ'ler) finansman sağlayarak destekleyecektir. Fonun öncelikleri, üye devletlerde girişimcilik, büyüme, istihdam, araştırma ve inovasyon, sosyoekonomik kalkınmayı teşvik etmek olacaktır.

Fon aşağıdaki alanlarda destek sağlayacaktır;

• Tarım (gıda işleme, tarım işletmeciliği, tarım parkları vb.),
• Lojistik ve taşımacılık,
• Enerji verimliliği, yenilenebilir ve alternatif enerji,
• İmalatta endüstriyel projeler (tekstil, motorlu taşıtlar, ilaç ve tıbbi cihazlar, havacılık ekipmanları, kimya vb.),
• Bilgi ve iletişim teknolojileri,
• Turizm,
• Altyapı projeleri,
• Kamu Özel Ortaklığı projeleri,
• İnsani gelişme (eğitim, sağlık, araştırma merkezleri vb.)
• Yaratıcı endüstriler (dijital ekonomi, kültürel etkinlikler, müzik, film, tasarım vb.)
• Doğa ve kentsel çevre projeleri (su, atık, temiz hava, kentsel ulaşım vb.)

TDT’NİN EKONOMİK POTANSİYELİ ÇOK YÜKSEK

TDT’nin ekonomik büyüklüğü gözlemci ülkelerle birlikte 1.3 trilyon dolar civarındadır. TDT, SAGP’ye göre (satın alma gücü paritesi) 4.5 trilyon dolar civarında büyüklüğe sahip bir örgüttür. TDT coğrafyası doğal kaynaklar yönünden zengindir. Ayrıca lojistik olarak önemli bir konumda bulunan Orta Koridor güzergâhı TDT üyelerinin topraklarından geçmektedir. Orta Koridor insanlığın gördüğü en büyük ortak proje olan Kuşak Yol Girişimi’nin tam göbeğinde bulunuyor ve büyük bir stratejik öneme sahiptir. Orta Koridorun geliştirilmesi için atılan adımlar TDT üyesi ülkelerin ekonomisinde büyük bir sıçrama sağlayacaktır. Halen TDT üyelerinin toplam ticaret hacmi 700 milyar dolar seviyesindedir ve hem bulunduğu lojistik konum hem de topraklarında bulunan hammadde zenginliği itibarıyla potansiyelinin çok altındadır.

Türkiye Varlık Fonu, Kazakistan ve Azerbaycan’da bulunan varlık fonları ile işbirliği yaparak TDT’ye özel yatırımlar yapmalıdır. Ayrıca bölge ülkelerinin sermaye piyasalarının uyumu geliştirilmeli ve borsaların entegrasyonu sağlanmalıdır. TDT’nin en büyük borsası olan BİST’te TDT üyelerinin belli başlı hisse senetleri işleme açılmalıdır. Sonuç olarak TDT pazarı Türk ekonomisi için yeni bir fırsat penceresidir ve Batı pazarlarına önemli bir alternatif konumundadır.

 Kaynakça; https://www.turkkon.org/tr