Türk Solu

Türk Solu dergisi, yayın hayatına 17 Kasım 1967 tarihinde başladı. 14 Nisan 1970’te, 126. sayıda kapandı. Türk Solu, TİP’in ideolojik ve siyasal çizgisine karşıydı. En önemli görüşü, Türkiye’nin Milli Demokratik Devrim aşamasında olduğunu savunması ve TİP’in “sosyalist devrim” programına karşı çıkmasıydı.

Derginin adını Mihri Belli koymuştur. Türk Solu’nun sahibi Şerif Tekben, Yazı İşleri Müdürü 1-18. sayılarda Vahap Erdoğdu, 19-31 sayılar arası Ahmet Say ve daha sonra kapanana kadar Bora Gözen oldu.

Derginin Ankara Temsilcisi Ahmet Say’dı. Türk Solu’nun yazı kurulunu Şevki Akşit, İlhan Berktay, Vecdi Özgüner, Sevinç Özgüner, Kenan Ormanlar, Naci Ormanlar, Kemal İşler ve Bora Gözen oluşturuyordu.

‘NEDEN ÇIKIYORUZ?’

Türk Solu, birinci sayısında “Neden çıkıyoruz?” sorusuna şöyle yanıt veriyordu:

“Tarih tekerleği ileriye doğru dönecekse, Türk Solunun ülkemiz kaderinde tayin edici bir rol oynaması kaçınılmaz bir şeydir. Ama sol kanatta güç birliği gerçekleşmeden, Türk solcuları ortak bir siyasi platform çevresinde toplanmadan, tüm gücümüzle eyleme geçmemiz ve tarihsel görevimizi yerine getirmemiz imkânsızdır. Onun için ortanın solundan en sola kadar, devrimci olarak, solcu olarak, sosyalist olarak çevresinde birleşeceğimiz ortak platformu saptama işi, önceliği olan bir iş, bir sorumluluk olarak karşımıza dikilmektedir. Biz bu sorumluluğumuzun bilinciyle, bu tarihsel görevin başarılmasında payımıza düşeni yapmak amacıyla Türk Solu’nu çıkarıyoruz.”

BAŞYAZARI SUPHİ KARAMAN

Türk Solu’nun başyazarlığını, uzun süre 27 Mayıs Devrimi’nin önderlerinden, Milli Birlik Komitesi üyesi, Tabii Senatör Suphi Karaman yaptı. Karaman, “Türk Solunun sorunları” başlıklı başyazıda, derginin görevinin “demokratik devrimi gerçekleştirmek” olduğunu belirtiyor ve şöyle diyordu:

“Türk Solu’nun görevi demokratik özgürlükleri korumak, halkın devrimlere inandırılması, devrim isteğinin halka indirilmesi, demokratik devrimin gerçekleştirilmesi ve toplumun mutluluğa ulaştırılmasıdır. Türk Solu’nun sorunları, Türk yurdunun ve toplumun içinde bulunduğu gerçeklerden başka bir şey değildir.”

Suphi Kahraman CHP’nin politikalarını onaylamayarak partiden ayrıldı ve Aralık 1995 ‘de İşçi Partisine katıldı.14 Haziran 1997’de İşçi Partisi Başkanlık Kuruluna seçildi. 15 Nisan 2004’de İşçi Partisi Genel Başkan yardımcısı oldu.

TÜRK SOLU’NUN YAZARLARI

1960’lı yılların devrimci, entelektüel birikimi Türk Solu’nda toplanmıştı. Türk Solu’nun yazarları arasında Mihri Belli, Suphi Karaman, Hikmet Kıvılcımlı, Rasih Nuri İleri, Aslan Başer Kafaoğlu, Erdoğan Berktay (Erdoğan Başar imzasını kullandı), Doğu Perinçek, Muzaffer Erdost, İlhan Selçuk, Haydar Tunçkanat, Mucip Ataklı, Rıfat Ilgaz, İlhami Soysal, Fikret Otyam, Sami Küçük, Niyazi Ağırnaslı, Yılmaz Onay, Fakir Baykurt, Zihni Anadol, İlhami Soysal, Balaban, Reşat Fuat Baraner, Nuri İyem ve Aziz Nesin gibi isimler bulunuyordu.

Türk Solu’nun bir başka özelliği de 1951 tevkifatından sonra TKP önderliğine egemen olan ve başını Yakup Demir’in (Zeki Baştımar) çektiği, Moskova merkezli “mülteci TKP” çizgisine karşı Şefik Hüsnü’yü savunmasıydı. Nitekim Şefik Hüsnü’nün yakın mücadele arkadaşı Reşat Fuat Baraner de Türk Solu’nun önemli yazarları arasındaydı.

Türk Solu’nun çıktığı günlerde TKP’nin “Bizim Radyo”su, Reşat Fuat Baraner, Mihri Belli, Şevki ve Nuran Akşit, Sevinç ve Vecdi Özgüner, Solmaz Berktay, Şaban Ormanlar’ın TKP ile ilişkilerinin kesildiğini kamuoyuna açıkladı!

TKP’nin Türkiye’deki Millî Kanadı (Türk Solu ve Demokratik Devrim Derneği), Vatan Partisi’ne katıldılar. TKP kökeninden Partiye üye olanlar: Kerim Soyka, TKP’nin 1930’lardaki genel sekreteri Emin Sekün, Vecdi Özgüner, Mihri Belli, Sevim Belli, Halim Spatar ve Alparslan Berktay.

Doğu Perinçek’in Mihri Belli ve çevresi ile ilişkileri bu dönemde başlar. Perinçek 1968 başlarında yaptığı bir konuşma nedeniyle tutuklanan Mihri Belli’ye geçmiş olsun ziyaretine gider. Ankara Ulucanlar Cezaevi’nde Mihri Belli ile birlikte Vahap Erdoğdu ve “Ernesto Che Guevara” şiiri ile 68 gençliği arasında sevilen bir şair olan Metin Demirtaş da bulunmaktadır. Doğu Perinçek’in Mihri Belli’yle beraberliği bu tanışmadan sonra giderek güçlenecektir. Mihri Belli, Türkiye’de sol hareket denildiğinde akla ilk gelen isimlerden, özellikle de 68 kuşağının ağabeyidir. 1960’ların başlıca tartışması olan Milli Demokratik Devrim (MDD) - Sosyalist Devrim (SD) tartışmasında Mihri Belli, “Türkiye sosyalistleri, Kemalist devrimin kazanımlarına basarak ancak sıçrayabilir. Onu yok sayarak daha ileriye sıçrayamaz” demişti.