Türk üreticileri Urumçi’ye bekliyoruz!

Kuşkusuz Çin, dünyanın en büyük ekonomisi. Türkiye ise dünya sıralamasında 17. durumda. Genel hatlarıyla birbirini tamamlayan ekonomiler. Normal olarak, iki ülke arasında çok yoğun ekonomik ilişkiler olması beklenir. Maalesef, Çin ile Türkiye’nin ekonomik ilişkilerinin sadece dar bir ticari alana hapsolduğunu görüyoruz.

Yeni uluslararası düzenin taşıyıcı kolonları diyebileceğimiz iki ülkenin ilişkilerinin tek boyutlu olması kabul edilemez.

Üstelik, ticaretimiz hacim olarak büyük, ama aşırı dengesiz. Çin bize 45 milyar dolarlık mal ve hizmet satıyor, bizim Çin’e ihracatımız ise sadece 3,5 milyar dolar. Bizim sattığımız ürünlerin katma değeri düşük. Mermerleri kütük halinde yolluyoruz, krom ve bor madenlerimizi işlemeden ihraç ediyoruz.

XİNJİANG İLE TÜRKİYE’Yİ KAYNAŞTIRALIM

Türkiye ile Çin’in ekonomik, siyasal ve kültürel ilişkilerini normalleştirmek için, “Uygur sorunu” engelini aşmak gerekiyor. (1) Bu konuda ilerlemenin kendiliğinden olmayacağını biliyoruz. Her iki ülkenin öncü kurumlarının inisiyatif alıp, başarılı örnekler yaratması süreci hızlandıracaktır.

Bu nedenle Uygur Özerk Bölgesi Hükûmeti’nin ve Özerk Bölge ÇKP Sekreteri’nin davetiyle bir buçuk yıl önce Urumçi’ye yerleştim. Türkiye’nin Çin’e ihracatını artırmak için Çin devletinin desteğini de alarak önemli bir girişim başlattık. Ticaretin onarıcı gücünü harekete geçiriyoruz.

ÇİN PAZARINA GİRİŞ KAPISI

Sinciang Uygur Özerk Bölgesi, hızla dışa açılıp, hızlı kalkınıyor. Çin Devleti, bölgede kalkınmayı sağlamak ve huzuru geliştirmek için Batı’ya açılmayı teşvik ediyor. Bölgenin GSYİH’si 2023 yüzde 6,8 büyüdü. Çin ortalaması ise yüzde 5,2 idi. Uygur bölgesinden kentlerde yaşayanların kişi başına düşen harcanabilir geliri yüzde 5,6 arttı. Kırsalda ise artış oranı daha yüksek: yüzde 8,4. Yatırım yüzde 12,4 artarken, perakende satışlar bir yıl öncesine kıyasla yüzde 18,8 yükseldi. Geçen yılın dış ticaret hacmi yüzde 45,9 oranında büyüdü.

2023 yılında Sinciang'ın turizm sektörü hızlı bir büyüme kaydetti ve bölge 265 milyon ziyaretçi kabul ederek tarihi bir rekor kırdı. Uygur bölgesel hükûmeti bu yıl yüzde 6,5 büyümeyi hedeflediğini ilan etti. (2)

Değişen güncel politikalar ışığında, Uygur Özerk Bölgesi, Türkiye için Çin pazarına girişte önemli bir kapı haline geldi. Uygur Özerk Bölgesi’nin Çin'in içbölgelerinden Orta Asya ve Avrupa'ya uzanan lojistik ağının kalbinde yer alması nedeniyle Türkiye için yaşamsal öneme sahip olduğunun bilincinde olmalıyız.

ÜRÜNLERİMİZE TALEP YÜKSEK FAKAT ARZ SINIRLI

Bölgenin Türk ürünlerine olan talebi ve orta-üst sınıfa hitap eden kaliteli ürünlerimizin pazarda gördüğü ilgi hem mesafe hem de gönül yakınlığı, Türkiye için fırsatlar yaratmaktadır. Bisküvi, çikolata, kuru meyveler, zeytinyağı ile kişisel temizlik ve kozmetik ürünleri, Sinciang’da yüksek talep görüyor. Ayrıca, Türkiye'nin kaliteli konfeksiyon sektörünün, Sinciang’da hazır tüketicileri bulunuyor. Özellikle ev tekstili ürünleri ve perdeye, bölgedeki artan konut projeleriyle paralel olarak talep yükselmektedir. Ancak, Türk ürünlerinin pazara arzı sınırlıdır.

ÇİN-TÜRKİYE TİCARETİ GELİŞTİRME ŞİRKETİ KURULDU

Türkiye’nin bölgeye ihracatını artırmak için önemli bir araç yarattık. Uygur Özerk Bölgesi Çin Komünist Partisi Sekreteri Ma Xingrui’in teşviği ve desteğiyle, Çinli ortaklarla kurduğumuz Çin-Türkiye Ticaret Geliştirme Ltd. Şirketi, 23 Eylül 2024’te Urumçi Serbest Bölgesi’nde hizmete başladı. Yerel Hükûmet, Urumçi’nin en itibarlı iş bölgesinde Uluslararası Fuar Merkezi’nin yanında, bölgenin tek Hilton Oteli’nin bitişiğinde 1700 m² ofis alanı tahsis etti. Kurduğumuz 250 m² büyüklüğündeki sergi alanında Türk firmalarının ürünlerini profesyonel bir ortamda sergilemelerine imkân tanıyoruz. Sergi merkezinde raf kiralayan şirketler, serbest bölgede aynı hacimde depoya ve Serbest Bölge’deki sınır ötesi e-ticaret platformuna giriş imkanına kavuşmaktadır. Merkezde sergilenecek olan ürünleri, özellikle bölgedeki tüketici ihtiyaçlarına göre seçiyoruz. Ayrıca, çevrimiçi sergi alanı sayesinde Türk firmalarının ürünleri dijital platformlardan da geniş bir kitleye tanıtacak ve pazarlayacağız.

GÜMRÜKTE TAKILMA ENGELİNİ AŞIYORUZ

Ticareti Geliştirme Merkezimiz, sergi imkânı sunmanın yanında, Türk firmalarına Çin pazarına girişteki engelleri aşmada kılavuzluk edip destek vermektedir. Çin’e ihracatta en büyük engel, Çin gümrüğünden geçişteki bilinmezliklerdir. Sergi merkezimizdeki bütün numuneler, Çin gümrüğünden geçerek, bu engeli ortadan kaldıracaktır. Ticareti Geliştirme Merkezimiz, üreticiler için toptan alıcılar, münhasır dağıtıcılar bulmakta ve pazar araştırmaları, hukuki danışmanlık, lojistik destek, tercüme hizmetleri ve ticari eşleştirme toplantıları hizmetleri vermektedir. Haftanın her günü Çince ve Uygurca kesintisiz hizmet veren merkezimize, Uygur Özerk Bölgesi’nin 21 ilinin ticaret müdürlükleri düzenli olarak ziyaretçi akışı sağlayacaktır.

URUMÇİ-İSTANBUL LOJİSTİK AĞINI KURUYORUZ

Türkiye’den Sinciang’a uzanan demiryolu hatları ve karayolu bağlantıları, lojistik süreçlerin hızlandırılmasını ve maliyetlerin azaltılmasını mümkün kılmaktadır. Hedefimizi tren seferlerinin ve TIR’ların dolu gidip dolu gelmesini sağlamaktır.

Ayrıca, sadece Türk firmaları için her yıl dört büyük fuar düzenlemeyi planlıyoruz. Gıda, konfeksiyon, temizlik ürünleri ve hediyelik eşya fuarları Sinciang Uluslararası Sergi Merkezi’nde düzenlenecektir.

ÇİN YATIRIMI İÇİN GÜVENİLİR KANAL

Çin devletinin himayesinde Türk ve Çinli iş adamlarınca kurulan ve özel bir işletme olan Merkez, Çin devlet şirketlerinin Türkiye’ye yatırım yapmasını teşvik için de çalışıyor. Çin’in büyük güneş ve rüzgâr enerjisi, hidrojen enerjisi, nükleer enerji şirketleri, lityum pil üreticileri, ilaç hammaddeleri şirketleri, iletişim hizmetleri alt yapı hizmetleri şirketi Merkezi’mize başvurup Türkiye pazarına giriş ve yatırım için kılavuzluk hizmeti alıyor. Merkezi’miz, bu talepleri Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi ve Pekin Ticaret Başmüşavirliği ile eşgüdüm içinde hayata geçirmeye özen göstermektedir.

KADİM İPEK YOLU’NUN İZİNDE

Kendi imkânlarımızla, ülkemizin ihracatını artırmak ve Türkiye’ye yatırım çekmek için yarattığımız Çin-Türkiye Ticareti Geliştirme Merkezi’ne sanayici ve tüccarlarımızın destek ve ilgisini talep ediyoruz.

Dünyanın yaşadığı ekonomik ve siyasi zorlukların giderek arttığı bir süreçte, Merkezimizin samimi ve tecrübe ile bilgiye dayanan çabalarının, ülkemizin dış ticaretine azımsanmayacak katkılar sağlayacağı inancındayız. Bizler Türkiye ile Çin arasında ticaret yolunu, kadim İpek Yolu üzerinden kuruyoruz. Bu aynı zamanda bir gönül yolu. Şimdi sıra iş insanlarımızda, üreticilerimizde: Gelin bu yolda birlikte, Türkiye için yürüyelim.

l ABD’nin iki ülke arasına kama sokmasını bu yazımızda incelemiştik: https://www.aydinlik.com.tr/koseyazisi/uygur-sorunu-tuzagi-493308

l https://news.cgtn.com/news/2024-03-19/Graphics-High-quality-economic-development-in-Sinciang-1s6qoKzzQk0/p.html