Türkçe Kökler

Kökenbilim (etimoloji) dendiğinde uzun bir süre bu alanın en büyük uzmanı, nerdeyse tek uzmanı olarak hocam Prof. Dr. Hasan Eren akla gelirdi. Derslerinde bir sözcüğü ele alır, bütün Türk lehçelerini dolaştırır, bazen başka dillerden benzer örnekler bulur, o sözcüğün hangi lehçede, hangi dilde hangi biçimi aldığını açıklardı. Hasan Eren’in yedi dil bildiği dillerdeydi. Bütün Türk lehçelerinin üstüne bir de yedi dil bilen bir bilginle kim yarışabilir ki? Kökenbilime yönelmeye niyetlenen çoğu Türkolog, hocamızın bir sözlük hazırladığını duyunca bu alandan uzak durmuşlardır. Hasan Eren’in etimoloji sözlüğü hazırladığı çok uzun yıllar konuşuldu. Biraz da bu söylentiler yüzünden kimse bu zor alana el atmayı göze alamadı. Güreşte de böyledir, bazı pehlivanlar bir sıklette tektir, rakipsizdir, onun gücüyle boy ölçüşemeyeceğini düşünen öteki pehlivanlar (aslında yenilmeyecek güreşçi yoktur) başka sıkletlerde kendine yer bulmaya çalışırlar. Sonunda, yıllar sonra Hasan Eren sözlüğünü yayınladı, ama dağ fare doğurdu türünden bir şaşkınlık yaşandı, onun adından sanından beklenen bir yapıt çıkmadı ortaya.

Hasan Eren yüzünden bu alandan çekilenler bence yanlış yapmışlar.

Türkçe Kökler (Kaynak Yayınları 2022) kitabında çok ünlü Türkologların bile cesaret edemediği bir alanda, bize göre çok yetkin bir yapıt ortaya koymuş Sayın Doğu Perinçek. Gerçekten zor bir alandır kökenbilim, yanlış yapma olasılığınız çok yüksektir, iğneyle kuyu kazmak gibi de sıkıntılıdır. Sayın Genel Başkan, bu sıkıntılı işi şaşılacak derecede eğlenceli bir hale getirmiş, bazı boşlukları şakalarla, esprilerle doldurarak kitabını kuru bir bilim kitabı olmaktan kurtarmış, güzel bir deneme tadı katmış.

Zaten kökenbilimde yapılan her iş biraz denemedir.

Perinçek, Türkoloji öğrencilerinin, hatta uzmanlarının yıllarını vererek öğrendiği, öğrenmeye çalıştığı, çoğu zamanda öğrenemediği Türkoloji ile ilgili bütün kaynaklara ulaşmış, içine girmiş, bu alana gerçekten hâkim olmuş. Türkoloji hocaları Türkçe Kökler’i öğrencilerinin önüne koymalı, hukuk okumuş, bizim mesleğimize uzak bir siyasetçinin, bir liderin onca işi arasında bu konulara nasıl zevk alarak zaman ayırdığını, bir liderin Türkçeye merakını, ilgisini,Türkologlarla yarışacak düzeydeki bilgisini, birikimini örnek göstermeli. Türkologlar bu kitabı okusunlar; bilgiçlik taslayarak şurasında şu eksik, bu yanlış gibi eleştirilere hiç girmesinler, öncelikle dilbilime uzak bir alandan gelenbir liderdeki Türkçe sevdasını, araştırma aşkını/zevkini gençlere örnek göstersinler.

Doğu Perinçek’i okurken, kendimi zaman zaman Hasan Eren’in derslerinde gibi duyumsadım. Bir sözcüğün peşine takılıp farklı coğrafyalara, farklı dönemlere, eski çağlara gidiyorsunuz, o sözcüğün benzerlerini ya da köklerini ararken, tarih bilginiz de zenginleşiyor.

Doğu Perinçek’in Türkoloji’ye bir ömür vermiş bilginlerle boy ölçüşecek denli yetkin bilgisi, birikimi beni şaşırttı. Karşımda arada bir Marks’tan da söz eden gerçek bir Türkolog gördüm.

Türkçe Kökler, kökenbilim üzerine çok eğlenceli, esprili yazılmış hoş bir dememe kitabı.