Türkiye ekonomisinin 2019 durumu ve 2020 beklentileri - 4

2019 yılında ekonomi nasıl geçti, sorusunun cevabını verirken bankacılık sektörünün durumunu analiz etmemek olmaz. Ekonomiye yön veren ve tüm dinamikleri etkileyen bankacılık sektörü 2019’u nasıl geçirdi, analiz etmek şart. Hatırlatalım, 2019 yılının tamamını değil dokuz veya on aylık değerlendirebiliyoruz.

BANKACILIK SEKTÖR VERİLERİ

Veriler 30 Etlül 2019 itibarıyladırr.

1- Aktif Büyüklüğü

Toplam varlık tutarı 4 trilyon 273 milyar TL. 2018 yılı sonuna göre yüzde 10.5 artış söz konusudur.

2- Banka Sahipliği ve Niteliği

Toplam aktif büyüklüğüne göre mevduat bankaları yüzde 87, kalkınma ve yatırım bankaları yüzde 7 ve katılım bankaları yüzde 6 paya sahiptir.

Sahiplik bakımından kamu bankaları yüzde 41, yerli özel bankalar yüzde 32 ve yabancı bankalar yüzde 27 paya sahiptir.

3- Banka-Şube-Personel Sayıları

34 mevduat bankası -13 kalkınma ve yatırım bankası - 6 katılım bankası olmak üzere toplam 53 banka 2019’da hizmet vermiştir.

Toplam şube sayısı 11 bin 439 olup, kamu banka şube sayısı 3 bin 930 - yerli özel banka şube sayısı 3 bin 651 - yabancı özel banka şube sayısı 3 bin 858’dir.

Toplam çalışan sayısı 205 bin 157 kişidir. Bunun 66.345’i kamu bankalarında, 70 bin 871 yerli özel, 67 bin 941’i yabancı özel bankalarda çalışmıştır.

Şube ve personel sayısında azalma vardır.

4- Mevduat toplamı

2 trilyon 362 milyar TL’dir.

Gerçek kişilerin mevduatı 770 milyar TL Türk Parası (TP) - 771 milyar TL’si yabancı paradır (YP).

Ticari ve diğer kuruluşların 365 milyar TL’si TP - 442 milyar TL’si YP olarak gerçekleşmiştir.

Resmi kuruluşların mevduat tutarı 74 milyar TL’dir.

Mevduatta 2018 sonuna göre yüzde 16 oranında bir artış söz konusudur.

5 - Verilen Krediler

Toplam kredi tutarı 2 trilyon 532 milyar TL’dir. Bunun 1.557 milyar TL’si TL kredilerinden,975 TL’si yabancı para kredilerinden oluşmaktadır.

Kredilerin içerisinde ticari ve kurumsal kredilerin payı yüzde 55, KOBİ kredilerin payı yüzde 24 ve kredi kartı dahil tüketici kredilerin payı ise yüzde 21’dir.

Krediler içinde en büyük payı yüzde 8.67 oranla inşaat sektörü almıştır.

Elektrik, su ve gaz sektörü yüzde 7.48 - toptan ticaret ve komisyonculuk yüzde 6.61 - Tarım yüzde 3.97 - tekstil yüzde 3.27 - gıda yüzde 3.06 - oteller yüzde 2.64 paya sahiptir..

Takipteki krediler 133 milyar TL’dir. 2018 sonuna göre yüzde 37.2 oranında artış vardır.

6- Sermaye Yeterlilik Oranı

SYO, bankaların sermaye güçleri ile aldıkları riskler arasında kontrol sağlamaya yönelik getirilmiş uluslararası kriterdir. Öz kaynaklar ile risk ağırlıklı varlıkların oranıdır. Bir bankanın sermaye yeterliliği yüzde8’in üzerinde olmalıdır.

Sektörün ortalama SYO yüzde 18.46’dır. Bu oldukça iyi kabul edilen bir orandır.

Mevduat bankalarının SYO’ı yüzde 18 - Katılım bankalarının yüzde 17.94 - kalkınma ve yatırım bankalarının yüzde 29.36’dır.

BANKACILAR NE DİYOR?

Bankacıların 2019’a bakarak 2020 yılında beklentilerinin olumlu olduğunu söyleyebiliriz.

Akbank Genel Müdürü Hakan Binbaşgil şöyle değerlendirmelerde bulunmuş:

"2020 yılında ülkemiz tekrar büyüme trendine girecektir. Bunu sağlayacak en önemli etken ertelenmiş taleplerdir. Enflasyonda önemli iyileşmeler kaydedildi. Gerileyen faiz oranlarının ekonomiye katkısını bekliyoruz. Bankaların ekonomimizin gelişimine katkıda bulunacak iştahı ve sermaye yeterlilik oranı var. Akbank olarak 2019 yılını iyi kapattık."

TEB Genel Müdürü Ümit Leblebici’nin değerlendirmeleri şöyle:

"Ekonomik krizin batık krediler ve mali yapısı bozulan şirketler nedeniyle 2019’da en çok konuşulan sektör bankacılık sektörü oldu. Ancak sektör rayına girdi. 2019 yılını dalgalanmalar ve dengeleme sürecinin olduğu yani işlerin rayına girdiği yıl olarak kabul edebiliriz. 2020 yılında ise daha nasıl büyürüz diye çalışacağız. Öngörülebilirliği daha yüksek olan bir yıla giriyoruz. Bankaların 2020 yılında kredi verme iştahı daha fazla olacaktır. Ekonomide yüzde 4 büyüme potansiyeli var. 2019’u etkileyen en önemli etken ticaret savaşları idi.2020’de bunun devam edeceğini düşünüyoruz. Bu nedenle gerekli pozisyonları almalıyız."

Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş’in görüşleri de şöyle:

"2020 yılında kredi hacminde 500-600 milyar TL artış olacağını tahmin edebiliriz. Böyle bir potansiyel var. Son 2 yılda ertelenmiş talep faizlerin gerilemesi ile 2020’de kredi büyümesine sebep olacaktır. Kapasite kullanımındaki artış ve üretim seviyesindeki artışa bağlı olarak işletme kredileri kredi büyümesine destek verecektir. Cari açık ve enflasyon çok yükselmeden yüzde 3-5 oranında, ama istikrarlı bir büyümeye ihtiyacımız var.2019 yılında yabancı para akımlarından çok yararlanamadık. Ancak yurt içinde uzun vadeli proje finansman talebindeki düşüş ve firmaların döviz yükümlülüklerini azaltma isteği nedeniyle bankacılık sektörünün dış finansman ihtiyacı az oldu. 2019’da risk primi yüksekliği nedeniyle maliyetlerin artması sonucu uzun vadeli borç çevirme rasyosu yüzde 69’a geriledi.2020 yılında küresel faiz oranının düşük seyredeceğini ve risk primimizin azalacağını tahmin ederek daha uygun maliyetli dış kaynak bulabileceğimizi düşünüyorum."

EZCÜMLE

Bankacılık verilerini değerlendiren bankacılara göre 2019 yılı dalgalanma ve işleri rayına koyma yılı oldu. 2020 yılı daha güzel bir yıl olacak. İştahlar artacak.

Bundan sonra 2020 yılına ait kendi değerlendirmelerimizi sunacağız.

Yazı serimizi burada noktalıyoruz.