Türkiye Sermaye Piyasası Raporu 2021 ve ötesi

Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) “Türkiye Sermaye Piyasası 2021”  raporunu yayımlandı. Kısaca bakalım.

BORSALARDA FİNANSAL GELİŞMEYE KISA BİR BAKIŞ

2021 sonu itibarıyla dünyada yatırım fonları ve holdingler hariç 87 borsaya kote olan yerli, yabancı şirket sayısı 56 bine yaklaşmış. İncelenen borsalar arasında en fazla şirketin kote olduğu borsa Hindistan Bombay (5.600 şirket),ikinci Japonya Borsası (3.824), üçüncü Nasdaq OMX (3.678 şirket) olmuş.

BORSALARDA İŞLER TIKIRINDA

Yatırımcıların sermaye piyasalarına ilgisi artmış. 2021’de dünya genelinde borsa getirileri de var, halka arzlar da artmış. 2021 yılında dünyada borsalara kote olan şirketlerin toplam piyasa değeri bir önceki yıla göre yüzde 17 artarak 124 trilyon dolara ulaşmış. İşlem hacmi de aynı oranda artarak 215 trilyon dolara ulaşmış. ABD borsaları, piyasa değerinde olduğu gibi işlem hacminde de ilk sıralarda yer almış.

Dünya borsalarındaki toplam piyasa değerindeki artışın üçte ikisi NYSE, Nasdaq ve Euronext’ten (Avrupa’nın en büyüğü olan ve Hollanda, Belçika, Fransa, Portekiz, Norveç, İtalya Borsalarını içeren Euronext Borsa) gelmiş. Şanghay 8.2 trilyon dolar piyasa değeriyle üçüncü sırada yer alıyor.

Borsaların piyasa değerinin ilgili ülkelerdeki GSYH’ya oranı yüzde 123’e çıkmış. Hong Kong borsasının piyasa değeri milli gelirinin 15 katı büyüklüğe ulaşmış.

Çin dışındaki gelişmekte olan ülkeler genelinde pay piyasalarından sermaye çıkışı yaşanmış.

GETİRİLER NE ALEMDE?

2021 yılını 92 borsa arasında 74’ü getiri ile tamamlarken, 18 borsa kayıpla (götürü ile) kapatmış. Getiri şampiyonu yüzde 209 oranıyla Zimbabve Borsası olmuş.

23 gelişmiş ve 24 gelişmekte olan ülkenin büyük ve orta ölçekli şirketlerinin başarımını yansıtan MSCI ACWI endeksi, 2021 yılını dolar bazında yüzde 19 artışla tamamlamış. Gelişen piyasalar endeksi yılı yüzde 3 kayıpla tamamlarken, gelişmiş piyasalar pozitif ayrışmış.

En fazla kayıp yaşanan 10 borsanın 4’ünün Latin Amerika, 2’sinin Afrika, 2’sinin Asya ve 1’inin Avrupa ülkesi borsası olduğu görülüyor. Diğeri mi? Aşağıda maalesef!

YATIRIM FONLARINA YAKINSAL BAKIŞ

Dünyadaki yatırım fonlarının toplam büyüklüğü borsa endekslerindeki artışa paralel olarak 2021 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 13 artarak 71 trilyon doları aşmış. ABD 34 trilyon dolarlık yatırım fonu portföyü ile dünya sıralamasında ilk sırada yer alırken, yatırım fonu büyüklüğünü yüzde 46 oranında artıran Çin, dördüncü olmuş. Yatırım fonları büyüklüğünde ilk 10’da yer alan ülkelerin yatırım fonu portföy büyüklüğü, toplam portföy büyüklüğünün yüzde 90’ını oluşturmuş.

YA BORSA İSTANBUL (BIST)?

Menkul kıymet yatırım ortaklıkları ve borsa yatırım fonları hariç, 380 şirketin kote olduğu Borsa İstanbul, 87 borsa arasında bir önceki yıla göre üç sıra düşerek 2021 yılı sonunda 30’uncu sıraya gerilemiş.

Türkiye’deki yatırım fonu portföy büyüklüğünün bir önceki yıla kıyasla dolar bazında yüzde 16 artarak 20.4 milyar dolara çıktığı vurgulandı.

BIST dolar bazında yüzde 30 ile en fazla değer kaybeden borsa olmuş! Hay Allah!

BIST önceki yıla göre 6 sıra gerileyerek 138 milyar dolar piyasa değeri ile 38’inci sırada yer almış. Dolar bazında BIST’in piyasa değerinin Türkiye GSYH’sına oranı yüzde 17 olmuş.

2021 yılında 794 milyar dolarlık işlem hacmiyle BIST, hisse senedi işlem hacmi bakımından dünya borsaları arasında 20’nci sıradaki yerini korumuş.

BIST işlem hacmindeki artışın etkisiyle yüzde 574 devir hızı ile dünyanın en akışkan (likit) piyasası olmuş. Maşallah bre!

2022’DEKİ GETİRİ?

Yılbaşından bu yana yüzde 28 artmış olan BIST 100 endeksinde 21 Nisan’dan bu yana aşağı yönlü bir seyir var! BIST’te son 24 yıldır mayıs ayları getiri açısından nahoş! Acaba “Mayıs’ta sat ve uzaklaş” davranışı bu yıl da işliyor mu? Belki de! Ajda Pekkan ne diyor şarkıda: “…..Gidiyorum ben, sen hoşça kal / Bugünlerin yarınları var / Gidiyorum ben, sen hoşça kal / Ya sonra?...” Sonra da Alpay’dan “Eylülde gel” şarkısı mı dinleyeceğiz acep?