Türkiye Suriye'de bölücüydü şimdi birleştirme yolunda

4-5 ay kadar önceydi.

Suriye muhalefetinden biriyle sohbet ediyorduk.

Bilinen bir isim. Televizyonlara çıkarılır.

Konu: Türkiye'nin değişmekte olan Suriye politikası.

* * *

Ülkesi dışına düşmüş muhalifler kuvvet dengelerine aşırı duyarlıdır.

Çünkü: Varlıkları kuvvetlerin çelişkilerine bağlıdır.

Muhatabımın da sezgileri güçlüydü.

Hızlı okuyordudu değişen gidişatı.

Öngörüsü keskindi:

"Durum onu gösteriyor ki: Biz de Suriye ordusuna katılacağız. Ve DAEŞ'e karşı birlikte savaşacağız."

* * *

Gülmedim. Espri değildi.

Gerçekçi bir durum tespiti yapıyordu.

* * *

Sonrasında neler oldu?

AKP'nin Suriye'deki "dönüş"ü iyice netleşti.

Türkiye saf değiştirdi: Amerika koalisyonundaydı. Avrasya'ya yöneldi.

Sonuçta: Astana'a sürecine geldik.

* * *

Astana müzakereleri tamamlandı.

Açıklamalara bakıyoruz.

Birisindeki vurgu dikkat çekiciydi.

Beşar Caferi: Astana'daki Suriye heyetinin başı.

Aynı zamanda ülkesinin BM Daimi Temsilcisi.

Dedi ki: "Suriye hükümetiyle muhalefet anlaştı. Teröre karşı ortak mücadele için" (25.1.2016).

* * *

Tespit, sadece Suriye tarafına ait değil.

Tayyip Erdoğan da aynı tabloyu işaretledi.

Astana mutabakatları için Madagaskar'dan konuştu.

"DEAŞ ve El Nusra ile mücadele etmek için kararlılık yinelendi" (25.1.2017).

* * *

AKP döndü, dolaştı, buraya geldi.

"Ordu"lar örgütlendi. Esad'ı yıkmak için.

Bugün aynı "ordu"lar Esad'la hizalandı.

Birlikte mücadele edecekler.

Suriye'nin düşmanı terör örgütlerine karşı.

Sonuç: Hayat, öğreticidir.

* * *

Gelelim Astana müzakerelerine.

Başka ne oldu?

Önce Astana toplantısının "künye"sine bakalım.

İrade: "Moskova üçlüsü"nden geldi.

Türkiye, Rusya ve İran'dan.

Görünen: Karar verdiler. Yapıyorlar

* * *

Moskova üçlüsü: Nihai çözümün tarifini yaptılar.

"Üniter Suriye", "laik Suriye" dediler.

Bir süreç başlattılar.

Astana'da nihai çözüm beklenmiyordu.

Çözüm sürecinde bir adımdı.

Hedef:

Hükümet ve silahlı muhalefeti buluşturmak.

Ateşkesi tahkim etmekti.

* * *

Öyle de oldu.

Sahada savaşanlar aynı masaya oturdu.

Suriye hükümetiyle silahlı muhalefet için bir ilkti.

* * *

İki önemli karar alındı.

Birincisi: Ateşkes genişletilecek, derinleştirelecekti.

Siyasi çözümün zemini hazırlanacaktı yani.

* * *

İkincisi: Ateşkes kontrol merkezine İran da katılacaktı.

İran'ın katılımı hayati önemde.

Bilenler bilir: Sahada inisiyatif Rusya-Türkiye ikilisinde ya...

İran rahatsız, tereddütleri var.

Görünen: Moskova ve Ankara, "bölge cephesi"nde bir adım atmışlar.

Tahran'ı da inisiyatifin merkezine davet etmişler.

Ateşkesi artık birlikte denetleyecekler.

Doğru yönde bir ilerleme. Bölgenin "iç" cephesi için.

* * *

Sergey Lavrov. Rusya Dışişleri Bakanı.

Astana'nın kazanımını o da teyid etti:

"Suriye krizinin kritik problemlerinin çözümünde Türkiye, İran ve diğer bölge devletleriyle olan işbirliğimizi genişletiyoruz" (25.1.2017).

Tahran'daki kaynaklarımla konuştum.

Onlar da rahatlamıştı kısmen.

* * *

Günü özetleyelim.

Bir: Suriye krizinde Batı koalisyonu inisiyatifi kaybetti.

Rusya, Türkiye, İran inisiyatifi güçleniyor.

Meşrû siyasetle silah gücü birleşti.

Çünkü: Sadece siyasetle değil, silahlı olarak sahadalar.

* * *

İki: "Moskova üçlüsü" aslında "dörtlü".

Suriye de masanın asli üyesi.

Kararları doğrudan etkiliyor. Dolaylı gözükse de.

* * *

Üç: Suriye sahasındaki silahlı muhalif güçler ikiye bölünde.

ABD projesinde devam edenler: IŞİD ve El Nusra gibi.

Diğerleri: Bunlar yeni bir sürece girdiler.

Suriye devletiyle, Suriye ordusuyla bütünleşme süreci.

Burada belirleyici rolü Türkiye oynuyor.

Moskova da bunun farkında.

Sadece İran'la bu süreci ilerletemezdi.

Bu yüzden Ankara'yı öne çıkarıyor.

İki not:

Tamam: Bazı muhalif liderler başka güçlerin adamı.

Ya elenecekler. Ya da dönüşecekler.

Diğeri: AKP'nin Suriye iç politikasıyla iligili mezhepçi hesapları...

Yürümez. Bundan da dönmek zorunda kalacaklar süreç içinde.

* * *
Dört: Mecburiyetler hükmünü icra etti.
Suriye kriziyle birlikte Türkiye yanlış yola girmişti.

Bölücü rol oynamaya başlamıştı.

Türkiye şimdi birleştirici rolde.

Ankara düştüğü yerden kalkıyor.

Muhalif bazı grupları ABD cephesinden koparıyor.

Sonsöz: Süreç burada durmayacak.

Daha göreceğimiz çok "sürpriz" olacak...