Varlık Fonu yasası neler getiriyor? -1

Bu yasa, Türkiye Varlık Fonu’na birçok kurumdaki kamu paylarının devri ile gündeme geldi ve büyük bir şaşkınlığa ve yorum patlamasına yol açtı. Aslında bütün yazılan ve çizilenler önemli analizleri içeriyor. Ancak kanunu tam deşifre etmeden, madde hükümleri arkasında neler vara bakmadan büyük bir yorum kalabalığına meydan verebiliriz. Biz üç bölüm halinde bu kanun çerçevesinde TVF’yi anlamaya çalışacağız.

KANUN NEYİ AMAÇLIYOR?

Bu kanun, sermaye piyasalarında araç çeşitliliği ve derinliğine katkı sağlamak, yurt içinde kamuya ait olan varlıkları ekonomiye kazandırmak, dış kaynak temin etmek, stratejik, büyük ölçekli yatırımlara iştirak etmek üzere Varlık Fonu kurmak ve bunu yönetmek için kurulan anonim şirket ile ilgili esasları hüküm altına alıyor.

TVF YÖNETİM AŞ NASIL BİR ŞİRKETTİR?

Kuruluşunu tamamlayıp faaliyete geçen bu şirket Başbakanlığa bağlı, ana faaliyet konusu Türkiye Varlık Fonu ve alt fonların kurulması ve yönetimi olan, profesyonel yönetim ilkelerine göre yönetilen, özel hukuk hükümlerine tabi bir anonim şirkettir.

Başta Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tabi ve ticaretin normal icaplarına göre hareket edecek ancak Başbakanlığa bağlı bir kamu tüzel kişisi niteliği de olacak ilginç bir şirket modelidir. En az 5 kişiden oluşan yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile genel müdürü Başbakan atayacaktır. Başbakan bu atamaları gerçekleştirmiş durumda. Referandumdan evet çıkarsa Başbakan’ın tüm yetkileri Cumhurbaşkanı’na geçecek.

Hisse senetleri nama yazılıdır. Yani tüm hisse senetleri Hazine adına olacaktır.

Sermayesi tamamı ödenmiş 50 milyon TL olan bu şirketin sermayesi Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından karşılandı. Sadece bu tutarı temsil eden hisse senetleri ÖİB namına yazılı olacak.

Genel kurulu Hazine ve ÖİB yapacak. İleride kamu payları satılırsa şirkete yeni ortaklar da girebilir ve bu durumda bu ortakların katılımıyla genel kurul toplantıları yapılır.

BU ŞİRKETİN İŞTİRAKLERİ

Bu şirket kurulmuş veya kurulacak şirketlere örneğin Kanal İstanbul için kurulacak konsorsiyuma iştirak edebilecektir.

Yabancılarla büyük yatırım projeleri için ortak şirketler de kurabilecektir.

Bu şirket TVF dışında bunun alt fonlarını da kurabilecek. Örneğin Kanal İstanbul Fonu, Terörü Önlemek İçin Kalkınma Fonu, Döviz Denkleştirme Fonu, Faiz Denkleştirme Fonu, Sübvansiyon Fonları gibi...

HANGİ FAALİYETLERDE BULUNACAK?

Portföy yatırımcılığı yapacak

Yerli ve yabancı şirketlerin paylarının, Türkiye’de ve yurt dışında kurulan ihraççılara ait payların ve borçlanma araçlarının, kıymetli madenler ve emtiaya dayalı olarak ihraç edilen sermaye piyasası araçlarının, fon katılma paylarının, türev araçlarının, kira sertifikalarının, gayrimenkul sertifikalarının, özel tasarlanmış yabancı yatırım araçlarının ve diğer araçların alım satımını yapacak.

Merkez Bankası’nın faaliyetlerine katkıda bulunacak

Her türlü para piyasası işlemlerini yapacak.

Gayrimenkul piyasası işlemleri yapacak

Gayrimenkul ve gayrimenkule dayalı haklar ile her türlü gayri maddi hakların değerlendirilmesi ile uğraşacak.

İş geliştirecek, proje ve finans danışmanlığı yapacak

Her türlü proje geliştirme, projeye dayalı kaynak yaratma, dış proje kredisi sağlama ve diğer yöntemlerle kaynak temini işlemleri faaliyetinde bulunacak.

Hem tüccar, hem de finansçı olacak

Her türlü ticari ve finansal faaliyetlerde bulunacak.

Bu faaliyetlerini ulusal ve uluslararası birincil ve ikincil piyasalarda gerçekleştirebilecek. Şirket tarafından, ulusal yatırımlar ile uluslararası alanlarda diğer devletler ve/veya yabancı şirketlerce yapılacak yatırımlara da iştirak edilebilecek.

FONKSİYONLARI BOL BİR ŞİRKET

Şirketin faaliyetinde olmayan konu yok. Para piyasasına girecek. Forex piyasasının büyük oyuncusu olacak. Bankalardan kredi alacak. Bankalara mevduat yapacak. Sermaye piyasalarında pozisyon alacak banker olacak. Müteahhitlik yapacak. Kredi bulacak. Finans danışmanlığı yapacak. Şirketler kuracak, yerli ve yabancı şirketlere ortak olacak. Tüccar gibi basiretli davranarak kar hedefleyecek. Yani dev bir kamu-özel holding olacak.

ŞİRKETİN İŞLETME SERMAYESİ

Türkiye Varlık Fonu ve alt fonların nakit ve nakit olmayan tüm varlıkları şirketin işletme sermayesi kaynağı olacak. Bunun yanında borçlanma yoluyla elde edilen kaynaklar da işletme sermayesi olarak kullanılacak.

Yapılan faaliyetlerden sağlanan kârlardan dağıtılmayan kârlar (mutlaka yöneticilere, çalışanlara temettü verilecek) da işletme sermayesine eklenecek.

ŞİRKET ZARAR EDERSE

Şirket faaliyetlerinden zarar edebilir. Bir projeden kâr eder, diğer projeden zarar eder. Menkul kıymet alım-satımından ciddi zarar edebilir. Bu durumda varlıklarını satarak zararı kapatabilir. Sürekli zarar etmesi halinde ise ticari bir şirket olduğundan iflas edebilir mi?...

Devam edeceğiz...