Rus Ordusu Libya’ya müdahale hazırlığında

Mustafa Birol Güger

Reuters'ın haberine göre, Rus askerleri, Mısır'ın Libya sınırı yakınlarındaki bir askeri üste konuşlandırıldı. Ajans bu bilgiyi, ABD'li ve Mısırlı kaynakların yanı sıra Batılı diplomatlara da doğrulattı.

Rus özel kuvvetlerinin ve insansız hava araçlarının yerleştirildiği üs, Mısır-Libya sınırına yaklaşık 100 kilometre uzaklıktaki Sidi Barrani kasabasında bulunuyor.

Mısır ordusu sözcüsü Tamer El Rifai, Mısır topraklarında herhangi bir yabancı asker bulunmadığını söyleyerek bu haberi yalanladı. Ancak Reuters'a konuşan Mısır güvenlik kaynakları, 22 kişiden oluşan bir Rus özel operasyon birliğinin varlığını teyit etti. Kaynaklar, Rusya'nın geçen ay başında da daha doğuda yer alan Merse Matruh'taki bir üssü kullandığını ifşa etti. Her iki bilgi de daha önce kamuoyuna yansımamıştı.

HAFTER GÜÇLERİNE RUS DESTEĞİ

Diplomatlar ve ABD'li yetkililere göre, Rus özel kuvvetleri, 3 Mart'ta Bingazi Müdafaa Tugayları tarafından ülkenin doğusundaki petrol limanlarına düzenlenen saldırıyla zor duruma düşen Libyalı komutan Halife Hafter'e destek vermek için bölgeye konuşlanmış olabilir.

Libya'da Birleşmiş Milletler destekli Trablus hükümeti, Libya Ulusal Ordusu Komutanı Halife Hafter ile anlaşmazlık yaşıyor.

Uzmanlar, Rusya'nın petrol zengini Libya'ya yönelik bu hamlesinin, Washington'da endişeleri artırdığını belirtti.

ABD'li bir istihbarat yetkilisine göre, Rusya'nın Libya'daki amacı, "Sovyetler Birliği'nin Kaddafi dönemindeki nüfuzunu yeniden sağlamak".

Batılı bir diplomat ise Rusya'nın Hafter'i desteklerken, asıl odak noktasının petrol yatakları olduğunu savundu.

İsminin açıklanmaması kaydıyla konuşan diplomat, "Şurası açık ki, Mısırlılar, Rusya'nın Libya'da etkisini artırmasını kolaylaştırmak için üslerini kullanmasına izin veriyor. İddialara göre, Mısır'da eğitim tatbikatları da düzenleniyor" dedi.

AVRUPA'NIN ARKA BAHÇESİNDE RUS KUŞATMASI

Rusya'nın özellikle son dönemde Hafter ile yakın ilişki içinde olması, "Avrupa'nın arka bahçesi tehdit altında" yorumlarını beraberinde getirdi.

Rusya'nın Suriye'deki askeri güçlerini azaltma kararının ardından bölgeden ayrılan "Amiral Kuznetsov" adlı uçak gemisini 11 Ocak'ta Libya kara sularına göndermesi ve hemen peşinden İtalya'nın Libya'da yeniden açtığı büyükelçiliğini koruma bahanesiyle Trablus'a askeri birlik göndermesi "Batı ile Rusya arasında yeni çatışma alanı mı doğuyor?" sorusunu gündeme getirmişti.

Libya kara sularına savaş gemisi gönderen Rusya'nın bu ülkede "askeri üs kurmaya çalıştığı" yönündeki iddialar gündemdeki sıcaklığını korurken, İtalya'nın "büyükelçiliğini koruma" gerekçesiyle başkent Trablus'a askeri birlik indirmesi ve ABD'nin binin üzerindeki askeri ile burada varlık gösteriyor olması, Libya'nın Batı ve Rusya arasında yeni çekişme sahası olma yolunda olduğu görüşünü kuvvetlendiriyor.

2011'deki devrimden bu yana bir türlü siyasi istikrarın sağlanamadığı Libya'da, Batılı güçlerin sahadaki askeri varlığı dikkati çekiyor. ABD, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından desteklenen Ulusal Mutabakat Hükümeti'ne (UMH) bağlı Misrata Tugayları'nın Sirte kentini terör örgütü DEAŞ'tan kurtarmaya yönelik operasyonlarına hava desteği sağlarken, Fransa'nın da ülkenin doğusunda yer alan Bingazi kentindeki Hafter güçleri yanında çatışmalara katıldığı, Libya'nın batı ve orta kesimlerinde ise İngiliz ve İtalyan özel kuvvetlerinin bulunduğu ifade ediliyordu.

Zengin yeraltı kaynaklarına sahip Libya'da ülkeyi 42 yıl yöneten Muammer Kaddafi'nin Şubat 2011'de başlayan halk ayaklanmaları sonucu devrilmesinin ardından 6 yıldan fazla süre geçmesine rağmen ülkede istikrar sağlanamadı.

Altı milyonu aşkın nüfusa sahip Libya'da yaklaşık 2,4 milyon kişinin insani yardıma muhtaç olduğu belirtiliyor. Siyasi bir kaosun yaşandığı ülkede şu an fiili olarak üç ayrı hükümet yönetim iddiasında bulunurken, ülkenin ekonomik kaynakları da bölünmüş durumda.

"ÜÇ BAŞLI" YÖNETİM

Birleşmiş Milletlerin (BM) çabalarıyla yapılan Suheyrat görüşmelerinin ardından Libya'da üç ayrı yönetim ortaya çıktı. Görüşmelerde, Muhammed Süveyhli'nin başkanlığını yürüttüğü Devlet Yüksek Konseyi, Trablus'ta Fayiz es-Serrac liderliğindeki Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) ile başkanlığını Akile Salih'in üstlendiği Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi'nin meşruiyeti kabul edildi.

Ayrıca Halife Guveyl liderliğindeki Ulusal Kurtuluş Hükümeti Devlet Yüksek Konseyi'ne bağlılığıyla Trablus'ta yönetimde söz sahibi olmaya çalışıyor. Son günlerde ülke medyasına yansıyan haberlerde, Guveyl'e bağlı hareket eden Ulusal Muhafızlar adlı silahlı bir grubun Trablus'taki güç gösterisi, eleştirilere neden oldu.

EKONOMİK KAYNAKLAR DA BÖLÜNDÜ

Serrac'ın başkanlığındaki UMH göreve başladıktan ve Trablus'a gelmesinin ardından, Libya Merkez Bankası ve Libya Petrol Şirketi UMH'ye bağlı olduklarını ilan etti.

Ülkede, biri Trablus'ta UMH'ye, diğeri Beyda kentinde Tobruk Temsilciler Meclisine bağlı iki merkez bankası faaliyet gösteriyor. Bunun dışında Hafter'e bağlı güçler de ülkenin doğusundaki bazı petrol rafinerilerini elinde tutuyor.

Kaynak: Hurriyet