Suphi ağabey, seni çok özledik!

“Bakın çocuklar, size bir belge göstereceğim.”

“Nedir o ağabey?”

“27 Mayıs’ın tek yazılı belgesi!”

İşçi Partisi (Vatan Partisi) Genel Başkan Yardımcısı Suphi Karaman ağabey, önce 27 Mayıs günü Ankara’da görev dağılımını anlatıyor:

KARARGÂHLAR:

1. Komutanlık Karargahı:

Komutan Tümgeneral Cemal Madanoğlu

Emir Subayı Yarbay Recep ...(İnceoğlu’nun notlarında soyadı belirtilmemiş.)

Kurmay Başkanı: Kurmay Albay Ekrem Acuner

Yardımcıları:

Kurmay Yarbay Memduh İnceoğlu

Kurmay Yarbay Suphi Karaman

Kurmay Binbaşı Kadri Kaplan

Komutan Yardımcıları:

2. Vekaletler (Bakanlıklar) bölgesi

Tuğgeneral Sıtkı Ulay

Yardımcısı: Kurmay Albay Tevfik Ercan

3. Ulus bölgesi ve Cebeci bölgesi

Tuğgeneral İrfan Baştuğ

Yardımcısı: Kurmay Albay Fikret Kuytak

4. Sefaretler (Büyükelçilikler) bölgesi

Kurmay Yarbay Sami Küçük

Kurmay Yarbay Sezai Okan

5. Jandarma Alayı bölgesi

Kurmay Albay Necati Kumruoğlu

6. Radyoevi

Kurmay Albay Alparslan Türkeş

TERTİBAT:

Harekata katılan askeri birlikler ve görevleri şöyle:

1. Ulus bölgesi

Vazifeleri:

a. Radyoevi

b. Orduevi

c. Anadolu Ajansı

d. Merkez Komutanlığı

e. Büyük Postane

f. Hipodrom’daki hazır kuvvet

g. Meclis bölgesinin güvenliği.

Kuvvet:

Yarbay Hüsnü Temel komutasında Harp Okulu 2. Taburu ve 7 tank.

Komutanı: Kurmay Albay Nusret Özçelik

Yardımcısı: Kurmay Albay Muzaffer Yurdakuler

2. Vekaletler (Bakanlıklar) bölgesi

Vazifeleri:

a. Başvekalet (Başbakanlık)

b. Jandarma Genel Komutanlığı

c. Emniyet Genel Müdürlüğü

d. Toprak Mahsulleri Ofisi

e. Yenişehir Postanesi

Kuvvet:

Yarbay Hikmet Akıncı komutasındaki Harp Okulu 1. Taburu ve Tank Taburu (9 tank)

Komutanı: Kurmay Albay Müçteba Özden

Yardımcısı: Yarbay Saadettin ...

3. Büyükelçilikler bölgesi

Kuvvet:

Süvari Alayı.

Komutanları Kurmay Yarbay Reşit Çölok, ve Kurmay Yarbay Turgut Alpagut.

4. Mamak istikameti

Yüzbaşı Rıfat Baykal Kurtuluş Meydanı- Sıhhıye arası.

Kuvveti:

Personel Okulu Hizmet Bölüğü.

5. İnönü’nün muhafazası (korunması)

Kurmay Yarbay Salih Yakar

Tuğgeneral Gani Güvener

6. İhtiyat grubu

Yarbay Tarık Güryay ve Kurmay Yarbay Yaşar Başaran komutasında Polatlı’dan gelecek olan 200 subay ve bir tabur.

Komutanları: Kurmay Albay Mithat Ceylan.

7. Tandoğan Meydanı

Trafik Okulu’na karşı bindirilmiş bir bölük.

8. Komutanlık Karargâh koruması

Kurmay Yarbay Galip Okan komutasında bir bölük.

9. Milli Savunma Bakanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı bölgesi

Kurmay Binbaşı Fazıl Akkoyunlu ve birliği.

26 Mayıs 1960 gecesi. 27 Mayıs Devrimi’nin önderleri Ankara’da Kara Harp Okulu’nda toplandılar. Bir kaç saat sonra harekat başlayacak. Devrimin önder kadrosu, Harp Okulu komutanının odasında harekâtın son planlamasını ve görev dağılımını yapıyorlar. Masaların üstünde, yerlerde çeşitli haritalar, kim hangi bölgeyi ele geçirecek, kimleri teslim alacak karar veriliyor, görevler bölüştürülüyor.

DEVRİM’İN LİDERLERİ

Suphi Karaman’ın verdiği bilgilere göre, o gece Harp Okulu’na dışarıdan gelerek toplantıya katılan subay sayısı 18. Harekâta Harp Okulu’ndan katılan subay sayısı ise 39. Okul kadrosunun başında Harp Okulu Komutanı Tuğgeneral Sıtkı Ulay bulunuyor. Toplantıya katılanlar arasında, 27 Mayıs’ın lider kadrosunu oluşturan Kurmay Albay Ekrem Acuner, Kurmay Albay Sezai Okan, Kurmay Albay Fikret Kuytak, Kurmay Albay Alparslan Türkeş, Kurmay Albay Muzaffer Yurdakuler, Kurmay Yarbay Suphi Karaman (Karaman, 1960 yılının Ağustos ayında Albay oldu) Kurmay Yarbay Sami Küçük, Kurmay Binbaşı Kadri Kaplan, Kurmay Binbaşı Muzaffer Karan, Kurmay Binbaşı Fazıl Akkoyunlu, Kurmay Yüzbaşı Dündar Taşer, Kurmay Yüzbaşı İrfan Solmazer gibi isimler bulunuyor.

Kurmay Yarbay Memduh İnceoğlu alınan kararları yazmakla görevlendiriliyor.

İŞTE O BELGE

Yarbay İnceoğlu’nun Türkçe başlayıp daha sonra eski harflerle devam ettiği kararlar, 27 Mayıs Devrimi’nin tek yazılı belgesi. Bu belge şimdi Suphi Karaman’ın özel arşivinde bulunuyor.

Harp Okulu’ndaki tarihi toplantı gece yarısı 02. 30’da tamamlandı. Görevleri belirlenen genç subaylar birer birer okuldan ayrıldılar. Kurmay Binbaşı Muzaffer Karan ve Kurmay Yüzbaşı Dündar Taşer Tank Okulu’na giderken, Orduevi’ni ele geçirmekle görevlendirilen Kurmay Yüzbaşı İrfan Solmazer de ekibi ile birlikte görev yerine hareket etti. Son anda bir görev değişikliği yapıldı. Komutanlık Karargahı’na, tarihi belgeyi yazıya döken Kurmay Yarbay İnceoğlu’nun yerine Kurmay Yarbay Sezai Okan getirildi. İnceoğlu, İçişleri Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü bölgesinde yapılacak işler için görevlendirildi.

45 DAKİKADA TAMAMLANDI

Ankara’da bulunan bütün birlikler, harekâtın başlamasından sonra 45 dakika içinde devrim karargâhının emir ve komutası altına girdiler. PTT ve Radyoevi önlerinde çatışma çıktı. Harp Okulu öğrencisi Teğmen Ali İhsan Kalmaz burada şehit düştü.

Ankara Radyoevi ele geçirilmiş ancak Etimesgut’taki verici çalıştırılamamıştı. Teknik elemanlar buraya gönderildi, sabah 06. 30’a doğru yayına başladı.

NÖBET TUTAN ALBAYLAR

Devrimin Merkez Komitesi’ni oluşturan subaylar, görevlerini tamamladıktan sonra ihtilal karargâhına geliyor ve buradaki toplantılara katılıyorlar. Sıkıyönetim Komutanı’nın maroken koltuklu odası devrimcilere dar geliyor. Daha geniş bir salona geçiyorlar. Merkez Komitesi’ni oluşturan yüzbaşılar, binbaşılar, yarbaylar toplantı yaparlarken ellerinde makinalı tabanca olan albaylar büyük bir vakar ve ciddiyetle kapıda nöbet tutuyorlar. Devrim, “rütbe” farkı dinlemiyor. Devrimde alınan görev ve sorumluluk, emir-komuta hiyerarşisinden önde geliyor!

Türkiye'nin yakın tarihinin, 20. yüzyılın büyük devrimci simalarından ve en önemli tanıklarından biriydi Suphi Karaman. Başı dik, onurlu, anti-emperyalist bir Türk subayıydı.

Artık şunu herkes kabul ediyor. 27 Mayıs’ı gerçekleştirecek "Merkez Komite"nin ilk örgütlenmesi, Kurmay Yarbay Sadi Koçaş ve Kurmay Binbaşı Suphi Karaman'la başladı. Devrim yapmak isteyen, birleşilecek bütün güçleri birleştirmeye çalışır. Karaman da öyle yaptı. İhtilalin başarısı için, ordu içindeki bütün yurtsever güçleri birleştirmek için çaba gösterdi.

Nasıl bir duygudur bu? Geleceği parlak, genç bir kurmayın her şeyi göze alarak ihtilale kalkışması, bunun için örgütlenmesi? Suphi Karaman'ı tanıyan bunu bilir!

Ankara Demirlibahçe semtinde oturuyor Suphi Karaman. 26 Mayıs 1960 sabahı kalkar, evde annesi, eşi ve dokuz aylık çocuğu vardır. "Nöbete gidiyorum" diyerek çıkar evinden.

YÖN BİLDİRİSİNE İMZA ATTI

25 Ekim 1961 tarihinde Kurmay Albay rütbesinde TSK’den emekli olan Karaman, Cumhuriyet Senatosu’nda Milli Birlik Grubu’nun tabii üyesi olarak çalışmalarını sürdürdü. 20 Aralık 1961’de “Yön Bildirisi”ne imza koyan üç MBK üyesinden birisi oldu. Tabii Senatör olarak yürüttüğü mücadele boyunca daima devrimcilerin yanında yer aldı. 1965’ten itibaren TİP’in faaliyetleri ve eylemlerine destek verdi. Dönemin devrimci dergisi Türk Solu’nun yazarı oldu.

15 yıl önce 15 Nisan 2004 günü kaybettiğimiz Suphi Karaman'ı saygıyla, sevgiyle, özlemle anıyoruz.